Maareynta IMF waxay dhamaystirtay dib-u-eegidda kowaad iyadoo la adeegsanayo Barnaamijka Korjoogteynta Shaqaalaha ee Soomaaliya
Shaqaalaha hay'adda IMF ayaa ammaanay mas'uuliyiinta fulinta isbedellada muhiimka ah iyo waxqabadka ku qanacsan Barnaamijka Korjoogaha Shaqaalaha (SMP).Shaqaalaha Hay'adda IMF waxay ku dhiirri-galinaysaa mas'uuliyiinta Soomaalida in ay sii wataan dadaalkooda dib-u-habeeyntooda kuwaas oo gacan ka geysan doona sidii loo xallin lahaa kharashka ugu dambeeya kaabayaasha iyo deyn bixinta ee hoos imaanaya Dalal aad u liidata oo aan lahayn daraasad xumo (HIPC).
Febraayo 5, 2019, Maareynta IMF waxay dhameystirtay dib u eegista kowaad ee Barnaamijka Korjoogaha Shaqaalaha 12-ka bilood ah (SMP III) [1] Soomaaliya, kaas oo daboolaya muddada May 2018-Abriil 2019. iyada oo labadii sanno ee hore ee SMP (laga bilaabo May 2016 ilaa April 2018), waxaa loogu talagalay in lagu caawiyo hagidda mas'uuliyiinta Soomaalida iyagoo dib-u-dhiska hay'adaha dhaqaale ee muhiimka ah isla markaana qabta dib-u-habeyn siyaasadeed oo muhiim ah si dib-u-habeeyn loogu sameeyo xasillooni-darrada dhaqaalaha iyo in la dhiso rikoodh ku habboon siyaasadda iyo dib-u-habeeynta fulinta
Mahadsanidin ayaan leenahay mas'uuliyiinta awoodda leh ee xoogga leh, fulinta barnaamijka ayaa ku qanacsanayd, awoodduna waxay sii wadi doontaa xoojinta, inkastoo jawi adag.
Dhaqaalaha Soomaaliya ayaa dib u soo kabanaya laakiin dadaal dheeri ah ayaa loo baahan yahay si loo xaqiijiyo adkaysiga dhaqaalaha iyo hoos u dhigo saboolnimada. Ilaa 2017, korodhka ayaa kor u kacay, sicir bararku wuu yareeyey, iyo hoos u dhaca ganacsiga ayaa hoos u dhacay. Sannadka 2018, kobaca dhaqaalaha dhabta ah waxaa la saadaalinayaa 3.1 boqolkiiba iyo sicir-dhiska dhammaadka sannadka ah 3.5%. Heerka sarrifka ayaa weli deggan. Laakiin dadaal dheeraad ah ayaa loo baahan yahay si loo hagaajiyo xaaladaha dhaqaale, kor u qaadista shaqada iyo in si weyn loo yareeyo saboolnimada. Horumarinta iyo wada-hawlgalayaasha bani'aadamnimada ayaa la shaqeynaya mas'uuliyiinta kor u qaadka adkeynta dalka. Si kastaba ha ahaatee, halis u ah aragtida iyo barnaamijku waa sii jirayaa.
Dadaallada maamulka ee hagaajinta dakhliga gudaha ayaa kor u qaaday waxqabadka dakhliga. Tani waxay ka tarjumeysaa dadaalada lagu ballaarinayo saldhigga canshuurta, iyo horumarinta habka siyaasadeed ee cashuurta iyo kartida maamuleed ee lagu ururinayo canshuuraha. Xogta illaa November 2018 ayaa muujisay in dakhliga gudaha uu gaaray $ 161 milyan (31 boqolkiiba ka sarreeyaa isla muddadaas sannadka 2017), miisaaniyadda guud ee lacagta caddaanka ahna waxay ahayd $ 8 milyan oo dheeraad ah. Taageerada miisaaniyadda cusub ee deeqda bixisa ee Midowga Yurub iyo Baanka Adduunka ayaa kordhiya dakhliga deeqda iyo bixinta taageero dheeraad ah oo lagu sameeyo isbeddelka iyo isdhexgalka bulshada. Shaqaaluhu waxay u amaanaanayaan mas'uuliyiinta dadaalkooda isku duuban ee lagu hagaajinayo abaabulinta dakhliga gudaha.
Talaabooyinka geesinimada leh ee lagu xoojinayo maamulka maaliyadda ayaa u baahan in la sii wado. Dib-u-habeeynta lagu hagaajinayo qaab-dhismeedka maaliyadeed ayaa socota, waxayna mas'uuliyiintu sii wadaan inay soo bandhigaan anshax maaliyadeed oo waaweyn ayna fuliyaan warbixinnada hawl-maalmeedka bil kasta.
Dadaalka sare ee maamulka ee horumarinta waaxda maaliyadeed waa la soo dhaweynayaa. Shaqaaluhu waxay dhiirigelinayaan horumarka sii socda ee ku saabsan hirgelinta qorshaha hawlgalka ee hay'adda (Qorshe-hawleedka Siyaasadeed ee Maaliyadda) ee dib u habeynta iyo horumarinta qaybta maaliyadeed. Shaqaalaha ayaa ku booriyay hirgelinta deg-dega ah ee isbeddelka qorshaysan ee qaabdhismeedka ururka iyo qaab-maamuleedka Bankiga Dhexe ee Soomaaliya. Shaqaaluhu waxay ku boorinayaan masuuliyiinta in ay u soo gudbiyaan qaybta lacagta ee moobiilka sida dakhliga kormeerka iyo dardargelinta sida ugu dhakhsaha badan. Ugu dambeyntii, waafaqsanaanta la dhaqanka lacagta la dhaqay iyo la dagaallanka maalgalinta argagixisada (AML / CFT) waa in la hagaajiyaa oo la ogaadaa meelaha ka baxsan qaab-dhismeedka.
Mas'uuliyiintu waxay u baahanyihiin inay dhammaystiraan dhowr tallaabo oo dheeraad ah oo loo diyaariyo ka hor inta aan la bilaabin wajiga koowaad ee dibuhabaynta lacagta. Kuwaas waxaa ka mid ah hubinta miisaaniyada loo baahan yahay iyo taageerada dhaqdhaqaaqa; hawlgelinta habdhismeedka xisaabtanka; iyo dhamaystirka jadwalka mashruuca faahfaahsan iyo istaraatejiyadda isgaarsiinta
Shaqaaluhu waxay ku dhiirri-galinayaan mas'uuliyiinta Soomaalida in ay sii wataan horumarkooda dib u habeynta. Dhammaadka labada bilood ee ugu horreysa ee SMPs (laga bilaabo May 2016 ilaa Abriil 2018), iyo sidoo kale waxqabadka ku qanacsan ee hadda jira SMP III, waxay ka tarjumeysaa awoodda siyaasadeed ee maamulka iyo dib u habeeynta. Ballan-qaadkani wuxuu sii wadi doonaa inuu xoojiyo taageerada lagama maarmaanka u ah, oo ay ka mid tahay deeq-bixiyeyaasha, deyn-bixinta ugu dambaysa ee deyn-bixinta iyo bixinta kirada oo hoos imanaysa HIPC Initiative. Shaqaaluhu waxay ku boorinayaan masuuliyiinta in ay bilaabaan nidaamka xaqiijinta balanqaadyada dhaqaale ee lagama maarmaanka ah si ay u daboolaan kharashaadka labada deyn ee HIPC iyo deyn bixinta hay'adaha maaliyadeed ee caalamiga ah.
Soomaaliya: Shilalka dhaqaalaha iyo maaliyadda ee la xushay, 2015-20
(IMF Quota = SDR 44.20 milyan, tirada dadka: 13 milyan, 2015 qiyaasta)
[1] SMP waa heshiis ka dhexeeya mas'uuliyiinta dalka iyo shaqaalaha maaliyaddu si ay ula socdaan hirgelinta barnaamijka dhaqaalaha ee hay'adaha. SMPs ma keenaan jaangooynta Guddiga Sare ee IMF. SMP waxaa taageera tallaaboyin waxqabad leh, bartilmaameedyo tilmaamaya iyo tallaabooyinka qaabdhismeedka.
Waaxda Isgaarsiinta ee IMF
XIDHIIDHKA MEDIA
WAR SAXAAFADEED: WAFA AMR
TELEFOONKA: +1 202 623-7100 AMMAANKA: MEDIA@IMF.ORG